देवस्थान माहिती

संकल्प | कार्यकारी | गुरुसेवक

आध्यात्मिक प्रेरणा

स्वामी रामकृष्णानंद यांचा जन्म ४ मे १९२१ रोजी वाडे, सुकूर, बार्देश – गोवा येथे झाला. त्यांच्या वडिलांचे नाव पांडुरंग आणि आईचे नाव यशोदा बाई होते. दोघेही परम भक्त होते. स्वामींचे मूळ नाव रामकृष्ण. लहानपणापासूनच ते भगवान शंकराचे भक्त होते. वयाच्या केवळ बारा वर्षी त्यांनी “शिवप्रसाद” नावाचे शिवावरील काव्य लिहिले.

तरुणपणी रामकृष्ण आपल्या कुटुंबासह मारणा-शिवोली येथे राहत होते. एकदा कैसुआचे महान योगी श्री अच्युतानंद स्वामी महाराज त्यांच्या घरासमोरून जात असताना, दोघांचे डोळ्यांनी दर्शन झाले. रामकृष्णाने घरातूनच मोठ्या भक्तीभावाने नमस्कार केला. त्या क्षणी त्यांना एक विलक्षण अंतःप्रेरणा झाली — "माझे जीवन ह्याच महामानवासारखे व्हावे." तो क्षण त्यांच्या जीवनाचे वळण ठरला.

त्यांनंतर रामकृष्ण गाढ साधनेत गुंतले. काही दिवसांनी, त्यांना ईश्वरप्राप्तीची तीव्र तळमळ वाटू लागली आणि त्यांनी संन्यास घेण्याचा प्रयत्न केला, पण परमेश्वराची आज्ञा वेगळी होती — त्यांनी आपल्या वृद्ध आई-वडिलांची सेवा करावी लागणार होती. म्हणून त्यांनी संसार आणि साधना या दोन्ही मार्गांचा समतोल साधून जीवन जगण्याचा निश्चय केला. विवाह करून गृहस्थ धर्म स्वीकारला, पण साधना सोडली नाही.

एके दिवशी भगवान दत्तात्रेयांनी त्यांना स्वप्नात दर्शन दिले आणि अध्यात्मज्ञानाचा अमृतप्रवाह त्यांच्या अंतरात्म्यात ओतला. त्यानंतर रामकृष्णाने सगुण उपासनेतून निर्गुण उपासनेकडे वाटचाल केली. ओंकार मंत्र त्यांच्या अंतरातून सहज प्रकट होऊ लागला. योगाभ्यासही चालूच होता. अखेर तीव्र भक्तीमुळे त्यांना ब्रह्मसाक्षात्कार झाला आणि त्यांनी "स्वामी रामकृष्णानंद" हे नाव धारण केले.

ओंकार मंदिर स्थापनेचा दिव्य संकल्प

परब्रह्माशी ऐक्य प्राप्त करूनही स्वामींनी एकांतवास न स्वीकारता सहजावस्थेत  जीवन जगण्याचे ठरवले — समाजासाठी, मानवतेसाठी. त्यांनी अनेकांना आजारांतून मुक्त केले, साधकांना मार्गदर्शन केले.

एका योगसाधनेदरम्यान, त्यांना परमेश्वराची आज्ञा मिळाली:
"सर्वांच्या कल्याणासाठी ओंकार मंदिर स्थापन करा."

तेव्हापासून स्वामींनी ओंकार महत्त्वाचा प्रचार सुरु केला. विविध ठिकाणी प्रवचने दिली. अनेकांना ओंकार उपासनेचा मार्ग सांगितला. काही भक्तांनी मंदिर उभारणीसाठी आर्थिक मदतही केली.

कुचेलीत त्यांचे चुलत भावे श्री एकनाथ च्याती व श्री लक्ष्मीनारायण च्याती यांनी स्वखर्चाने जागा दान केली. १९८१ मध्ये कुशल कारागिराच्या सहाय्याने मंदिराचे बांधकाम सुरु झाले आणि काही महिन्यांतच सुंदर मंदिर पूर्ण झाले.

१९८२ च्या अक्षय तृतीयेला, स्वामींनी स्वतः ओंकाराची सुंदर संगमरवरी मूर्ती स्थापली. समारंभ श्री वसंत चोदणकर आणि सौ. मधुरा चोदणकर यांच्या अध्यक्षतेखाली झाला आणि धार्मिक विधी पं. वेंकटेश भट वेरणकर यांच्या नेतृत्वाखाली पार पडले. तीन दिवस सणासारखा उत्सव साजरा करण्यात आला.

स्वामींनी ओंकार उपासनेसाठी एक वेगळा, विशिष्ट पूजाविधी विकसित केला जो आजही मंदिरात पाळला जातो. त्यांनी ओंकार विषयक स्तोत्रे, अभंग, नामजप, नामप्रचारा, आरत्या, प्रार्थना आदींची रचना केली.

आध्यात्मिक वारसा व अमर मार्गदर्शन

मंदिर स्थापनेनंतर, अनेक सूक्ष्म, जागृत आत्म्यांनी त्यांच्या कार्याची स्तुती केली. काहींनी प्रत्यक्ष भेट घेतली. काहींच्या आयुष्यात चमत्कार घडले — अनर्थ टळले, आयुष्य बदलले, मोक्षप्राप्ती झाली. काहींना त्यांनी दीक्षा दिली तर काहींना त्यांच्या आराध्य दैवतांचे साक्षात्कार घडवले.

भारतभरातील हे पहिले आणि एकमेव ओंकार मूर्तीचे मंदिर म्हणून हे ठिकाण आध्यात्मिक दृष्ट्या अत्यंत महत्त्वाचे बनले. सामान्य जनांना त्यांच्या साधेपणामुळे स्वामींचे महात्म्य फारसे जाणवले नाही, पण ज्यांना आध्यात्मिक दृष्टी होती त्यांनी त्यांची दिव्यता अनुभवली.

स्वामींनी आपले संपूर्ण जीवन इतरांच्या कल्याणासाठी अर्पण केले. त्यांनी श्रेष्ठ शिष्य घडवले, आध्यात्मिक दृष्टी दिली, आणि आजही आपल्या सूक्ष्म रूपाने ते भक्तांचे रक्षण व मार्गदर्शन करीत आहेत.

– शिष्य ब्रह्मानंद यांचे शब्दांत

सेवेच्या आणि भक्तीच्या मार्गावर सहभागी व्हा!

सेवा, अध्यात्म आणि समाजविकासासाठी हात मिळवा. आमच्या मंदिराच्या ध्येयाचा भाग बना आणि तुमचा वेळ, कौशल्ये व भक्ती अर्पण करा!

आत्ताच नोंदणी करा